Welke beestjes in de wormenbak
Met enige regelmatig krijg ik mailtjes over verschillende beestje in de wormentoren. Soms uit interesse of soms uit paniek ;)
Al zijn er wel een aantal beestjes die wormen kunnen opeten toch zijn de meeste diertjes die je tegen komt nuttig en helpen de wormen mee in het proces.
In dit artikel proberen we een database aan te leggen van beestje die kunnen voorkomen in de wormenbakken, wormentorens en composthopen.
De eerste is:
Roofmijt in de wormenbak
Foto: Louis v H ( foto sterk uitvergroot ware grote +/- 1 mm)
Er bestaan wel 45000 verschillende mijten waarvan er een aantal voorkomen in de wormentoren. Gelukkig komt de roofmijt ook voor in de wormentoren.
Roofmijten ( niet te verwarren met de bloedluis ) zijn de natuurlijke vijand van de bloedluis. De bloedluis is de prooi voor de roofmijt en vormt dus een voedselbron. Zowel bloedluizen als roofmijten bewegen zich op dezelfde manier en worden daardoor wel eens met elkaar verward. Een bloedluis kom je in een wormentoren niet tegen omdat er voor een bloedluis niets te eten is.
Roofmijt is te herkennen aan een snel lopende speldenknop. Sommige roofmijtsoorten worden ingezet in de glastuinbouw om plagen te bestrijden. Roofmijt kan in sommige gevallen in overvloed voorkomen. Gelukkig is het een nuttig diertje. Zodra er minder te eten is voor de roofmijt zal hij weer in getallen afnemen. De roofmijt jaagt op o.a mijten en trips. De roofmijt die in de wormenmest voorkomt komt is meestal de Macrocheles robustulus. Roofmijt geeft geen schade aan planten.
Roofmijt: foto Frank
Mieren in de wormenbak
Kunnen mieren kwaad in de bak?
Mieren komen ook met enige regelmaat voor in een wormentoren. Mieren eten naast schimmels en insecten ook wormen. Mieren kunnen dus wel wormen eten maar meestal geven mieren in een wormenbak geen problemen. In de natuur wonen de wormen ook naast mieren.
Wil je er wel graag vanaf. Mieren houden niet van een vochtige omgeving dus de wormentoren vochtiger houden helpt. Ook het regelmatig verstoren van het mieren nest helpt om de mieren te laten vertrekken.
Enchytreeën in de wormenbak
De witte wormen met de naam Enchytreeën zijn kleine witte wormen die soms massaal kunnen voorkomen in de wormentoren. Het zijn niet de baby’s van de compostworm. Gelukkig zijn het nuttige wormen die net als de regenwormen lekker aan het snoepen zijn het aanwezige compost. Je kan de wormen lekker hun gang laten gaan in de wormentoren.
Enchytreeën wormen worden ook gebruikt als aquarium voer voor onder ander vissen.
Fruitvliegjes in de wormenbak
Foto: Fruitvliegjes door Frank Wasse
Fruitvliegjes zijn meestal geen welkome gasten maar helaas gaan ze vaak wel hand in hand met een wormentoren. Meestal zijn het er maar een paar maar soms kan het een heuse plaag zijn. Het kan zijn dat je er vanzelf weer vanaf komt. Maar wil je daar niet op wachten dan kan je er ook een laagje zand van een ongeveer een dikke cm over de bovenste bak strooien eventueel in combinatie met lavameel.
Het zand zorgt ervoor dat de fruitvliegjes geen nieuwe eitjes meer kunnen leggen in het gft en het lavameel zorgt dat de ph minder gunstig wordt voor fruitvliegjes. Het is dan belangrijk dat er even niet gevoerd wordt ongeveer 2 tot 3 week. De cyclus van de fruitvliegen is dan doorbroken waardoor de populatie zal afnemen of verdwijnen. Dit werkt ook voor de varenrouwmug en andere vliegjes die de eitjes leggen in de wormentoren.
Omdat zand ook de hele productie stil legt kan je er ook voor kiezen om een hennepmat te gebruiken. Inmiddels hebben voor bijna alle torens die in Nederland verkocht worden een hennepmat op formaat. Zou kan de productie van wormenmest gewoon doorgaan.
Het is sowieso aan te raden om af en toe een klein wolkje lavameel in de wormentoren te doen om de ph-waarde gunstig te houden. De wormen eten er ook van en de mineralen zorgen voor een mooier eindproduct namelijk de wormenmest.
Mijten +/- 1mm
Deze witte bolletjes lijken in eerste instantie niet te bewegen. Maar als je er dicht boven op zit. Dan zie je dat het allemaal bewegende beestjes zijn. Omdat de beestjes 8 poten hebben ga ik ervanuit dat het mijten zijn. Deze mijten eten het materiaal in de wormentoren en werken zo dus nuttig mee in het proces. De mijten kunnen wel op wormen voorkomen. Het lijkt erop dat de mijten uitsluiten op zwakke en stervende wormen zitten. Een echt gevaar in de wormenbak zijn ze niet en kunnen als nuttig worden beschouwd.
Zie hier een filmpje van de mijten.
Springstaartjes
Foto: Dutch-Rana
Springstaartjes komen vooral voor in een wat vochtiger wormenbak. De springstaartjes eten dood organisch materiaal en schimmels. Springstaatjes zijn dus nuttige dieren en kunnen geen kwaad voor de wormen. Met een lengte van 0,2 tot 6 mm zijn ze te herkennen aan hun vlucht gedrag. Met een ‘springvork’ op hun buik kunnen de beestje enorme sprongen maken. Zo is het beestje makkelijjk te herkennen.
Deze springstaarten worden wit geboren en worden na mate ze ouder worden grijs. Het zijn dus niet dezelfde springstaartjes als die voederdier te verkrijgen zijn voor bijvoorbeeld gifkikkers.
Foto: Frank Wasse Springstaartjes
Rouwvliegen
Foto: Dominique van Dijk - Varenrouwvlieg
De vliegjes op deze foto lijken heel erg op de rouwvlieg. Er zijn een heel aantal soorten Rouwvliegen waarvan bijvoorbeeld de Bibio pomonae haar eieren leggen in compost en dat doen ze o.a. rond de herfst. Dit doet mij vermoeden dat het om deze vlieg gaat. Na ongeveer drie weken komen de eitjes uit en verschijnen er bruin achtige larven met een zwarte kop.
De larven eten dus mee in het aanwezige compost. Verder zijn het vreedzame vliegjes die zich vooral bezig houden met paren en schijnbaar niet eten in de periode wanneer ze als vlieg rond vliegen. Hierdoor zijn ze niet schadelijk en kunnen ze als ‘nuttig’ worden beschouwd. En gelukkig steken ze niet.
Toch kan het net als fruitvliegen als erg vervelend worden beschouwd. De bestrijding van deze muggen/vliegen is hetzelfde als de fruitvlieg.
Ook kan je de rouwvliegen bestrijden met aaltjes. Via deze link vind je de aaltjes tegen rouwvliegen.
Welk beestje/organisme is dit? Denk jij het te weten wat dit precies zijn dan hoor ik het graag!
Deze foto kreeg ik opgestuurd door Gert met de vraag welke beestjes dit precies zijn en of ze schadelijk zijn in een wormentoren.
Foto: Gert Bij
Mijn eerste gevoel zegt dat het mijten zijn maar helemaal zeker weet ik het niet. Bij ons in de kwekerij komen ze ook voor ( zie foto fruitvliegjes gemaakt in de kwekerij ) en net als bij Gert zitten deze beestjes ook op zieke en dode wormen maar ook op het GFT.
Mijn gevoel zegt dat deze beestjes nuttig zijn en dood en halfdood materiaal eten. Met andere woorden vermoed ik dat deze niet schadelijk zijn.
Foto: Mark van de Ven - Leucocoprinus
Inmiddels heb ik een foto van Mark ontvangen die erg lijkt op de foto van Gert Bij. Op de foto van Mark is een schimmel te zien met de naam Leucocoprinus. Hartelijkdank Mark voor de opheldering en de foto.
Leucocoprinus is een geslacht van schimmels in de familie Agaricaceae. Het bekendste lid is de gele potplantpaddestoel, die wereldwijd voorkomt. ( bron Wikipedia )
Foto: Dominique van Dijk - Gele Schimmel
Gele schimmel
Er zijn ontzettend veel verschillende soorten schimmels.
Gelukkig zijn er heel veel die erg nuttig zijn. Deze schimmel lijkt erg op de schimmel die ook weel eens uit een zak wormenmest groeit. Dit doet mij vermoeden dat het een nuttige schimmel is aangezien er in wormenmest een tal van nuttige schimmels voorkomen. Helaas kan ik de Latijnse naam niet achterhalen waardoor ik niet precies kan zeggen welke schimmel het is.
Sommige gele schimmels zien eruit als vlekken van stoffig of donzig geel, terwijl een veel voorkomende schimmelsoort met een gele kleur bekend staat als "slijm schimmel" die een gelatineachtige textuur heeft.
Al hoeft de schimmel geen kwaad te doen. Een schimmel voed zich met rottend materiaal vocht en temperatuur. Dus wil je er vanaf komen dan zou je een van deze drie moeten veranderen. Wanneer de schimmel zich in een wormentoren of planten pot bevind kan je de pot of bak verplaatsen naar een koele plek of het een tijdje droger laten staan.
Blinde Wesp
Foto: Marlène
Marlène stuurde deze foto op. Op het eerste gezicht lijken het popjes te zijn van een of andere vlieg. En na onderzoek blijkt het de blinde wesp te zijn. Steken kan deze wesp niet omdat het eigenlijk behoort te de zweefvlieggen. Blind is de zweefvlieg trouwens ook niet.
Waarom zitten ze in een wormentoren? Je vind ze meestal in de lekbak van een wormentoren. Dit komt omdat de larve van de blinde wesp water nodig heeft om zich te ontwikkelen.
Foto: Renate
Het voedsel van de blind wesp larve bijstaat uit rottend organisch materiaal, in het water opgeloste stoffen en plankton. De larve leeft in de modder en kruipt in het voorjaar op het droge, waar de verpopping plaatsvindt. De volwassen vlieg is te zien van juni tot november en leeft zoals vrijwel alle zweefvliegen van bloemennectar. De blinde wesp brengt dus geen schade aan de wormen of aan het proces. Het is een indicatie dat er regelmatig vocht in de lekbak zit.