Je hoort veel over wat wormen nu wel of allemaal beter niet kunnen eten. Zo lees je regelmatig op internet dat wormen bepaalde dingen niet mogen eten of uit den boze zijn. Veel van deze lijstje die rond gaan op internet verschillen nogal van elkaar. Regelmatig krijg ik van mensen te horen dat ze een probleem hebben met hun wormenbak. Vaak is er dan een vermoeden dat dit te maken kan hebben met het geven van bepaalde groentes of fruit.
Ikzelf kon me ook altijd goed voorstellen dat bepaalde producten niet goed werken in een wormenbak, zoals bijvoorbeeld citroenen. Deze zijn zo zuur dat lijkt logischerwijze niet handig.
Wanneer wij onze speciale wormenkweekgrond laten maken zorgen we ook voor een PH waarde rond de 6-7. Citroen heeft een PH waarde van 2-3 en is hiermee erg zuur.
Wat te denken van pepers. Een beetje Spaanse pepers doet de meeste mensen al tranen in de ogen geven. Wat moet een kleine worm hiervan wel niet meemaken. En wat te denken van uien en knoflook?
Als je de verhalen moet geloven kan het niet zomaar allemaal. Maar daar nemen we geen genoegen meer mee. Tijd om het voor eens en altijd uit te zoeken!!
De grote voedsel test!!
Ja je leest het goed, we gaan één voor één alles testen tot het extreme. Altijd houden we natuurlijk rekening met het welzijn van de wormen. Inmiddels hebben we meerdere testen lopen. Deze gaan we in de loop van de tijd allemaal behandelen. Namelijk:
-
Ui ( niet biologisch )
-
Spaanse Pepers ( niet biologisch )
-
Bananen ( biologisch )
-
Citroenen ( biologisch )
-
Knoflook ( niet biologisch )
De opzet is als volgt
De wormen krijgen een fijn bedje van ongeveer 50 % wormenkweekgrond en 50 % van iets anders. Dit houdt in dat de wormen uiteindelijk 50 % bruin( koolstofrijk ) krijgen en 50 % groen ( stikstofrijk ) krijgen. Dus hierin is wel voldoende variatie.
Spaanse Pepers
De eerste die we gaan bespreken zijn de pepers. Pepers zijn een van mijn meest favoriete planten. Naast dat ze er erg mooi uit zien en tropisch aandoen, smaken ze te gek in elk gerecht. Bij ons komt er dus regelmatig kleine restjes peper in de wormentoren. Maar kunnen de wormen ook een dieet met voornamelijk pepers aan?
Nu 7 dagen later en de wormen zijn niet de bak uitgekropen. Dat is een goed teken. Wat opvalt is de grote witte schimmel. Verder ziet het er prima uit. De wormen zitten mooi verspreidt door de grond en lijken al van de pepers te eten. De grond is wel wat droger geworden. Al met al het gaat prima tot zo ver!
Gratis peper planten
Nu 13 dagen verder is er een hele transformatie opgetreden. Tientallen jonge peperplanten hebben de kop opgestoken. Was het al bekend dat wormenmest goed ontkiemt ??
De wormen maken het goed. De iets wat droge grond maakt de wormen mooi rond en stevig. Verder geen bijzonderheden.
Eind product wormenmest
48 dagen later is er niets meer over van de Spaanse pepers. Alles is veranderd in mooie droge kruimelige wormenmest. Kant en klaar voor gebruik. De wormen zijn eruit gezeefd en maken het goed.
Ik durf vanaf nu met zekerheid te zeggen dat Spaanse pepers, hoe heet ook, geen enkele bedreiging vormen voor wormen. Er zijn zelfs enkele voordelen:
-
Pepers geven weinig vocht af. Het voordeel hiervan is dat je er veel van kan geven zonder dat de bak te nat wordt. Je kan het dus gerust geven wanneer je bak al iets te nat is.
-
Eigenlijk is peper een tweetraps raket. Eerst kunnen de wormen de peperschil eten. Na 2 week komen alle peperzaden uit die door gebrek aan licht weer dood gaan en zodoende weer vers voedsel opleveren.
-
Het eindresultaat van de wormenmest vind ik opvallend goed. Het is mooi droog en kruimelig en plakt niet aan je hand.
Mocht je de Spaanse pepers altijd apart in de groene container hebben gedaan? Dat hoeft dus niet meer, sterker nog, het lijkt zelfs een aanrader te zijn, al was het alleen al vanwege de mooie rulle wormenmest die het oplevert.
Bananen
Over bananen hoor ik ook vaak dat je die niet te veel aan de wormen mag geven. Waarom is mijn nooit duidelijk geworden Dus tijd om het te testen.
De wormen krijgen weer een fijn bedje van ongeveer 50 % wormenkweekgrond en 50 % van iets anders. Dit houdt in dat de wormen uiteindelijk 50 % bruin( koolstofrijk ) krijgen en 50 % groen ( stikstofrijk ) krijgen. Dus hierin is wel voldoende variatie.
Na 19 dagen
Er is nog niet heel erg veel gebeurt. De zwarte bananenschil waar we mee begonnen is al aardig verteerd. De rest is nog een stuk geler dan ik had verwacht. Gevoelsmatig worden bananen een stuk sneller bruin bij ons op de fruitschaal dan in deze opstelling. Verder lijken de wormen zich prima te vermaken. De wormen zitten direct onder de bananen dus dat is een goed teken. Ook de grond is mooi vochtig.
Na 26 dagen
Inmiddels een week verder en de bananen beginnen nu echt te vergaan. De wormen lijken het goed naar hun zin te hebben en smikkelen lekker van de banaan. Ik durf al voorzichtig te zeggen dat wormen bananen erg lekker vinden. Wat wel begint op te vallen is dat het vocht percentage enorm is toegenomen. Nog niet direct problematisch.
Na 39 dagen
Inmiddels weer 13 dagen verder. Het is duidelijk dat bananen veel vocht afgeven. In deze opstelling is er geen rekening gehouden met afvoeren van vocht. We komen op een punt dat het te nat is voor een wormenbak. Teveel vocht kan problemen geven zoals een anaerobe bacterie groei. Dit herken je aan een stinkende bak.
De wormen lijken zich nog prima te vermaken in de vochtige grond en we vinden al her en der wormen cocons.
Na 74 dagen
Ineens zijn we weer 35 dagen verder. Af en toe zijn er nieuwe bananenschillen toegevoegd. Een ding valt direct op: het is een natte bende geworden. Het water staat in de test bak. De wormen vermaken zich nog prima en zijn mooi gegroeid. Het is duidelijk dat de wormen bananen lekker vinden.
Alleen is het niet aan te raden een wormenbak uitsluiten bananen te voeren. Dit zal na verloop van tijd problemen kunnen geven. Tenzij het vocht goed kan weglopen. Maar ook als het vocht beter weg kan lopen zal de wormenmest sneller plakkerig worden en moeilijk te zeven. Bananen zijn stikstofrijk en er zit kalium in. De verwachting is dat dit een voedzame wormenmest op leveren.
Wil je dus dat de wormenmest zeefbaar is als het klaar is om te oogsten. Dan is het aan te raden goed af te wisselen met bijvoorbeeld pepers. Ook als je ziet dat de bak al te vochtig is kan je beter bananen even achterwege laten. Tot het vocht probleem zich heeft opgelost.
Conclusie
- Wormen eten graag bananen.
- Bananen geven veel vocht af
- Bananen geven over het algemeen een plakkerige wormenmest
- Is je wormenbak te nat en te vochtig. Dan is het aan te raden even geen bananen te voeren. Is je bak te droog dan is het juist aan te raden om bananen toe te voegen.
Citroenen
Deze keer is het de beurt aan Citroenen. Heel eerlijk gezegd ga ik er vanuit dat dit niet kan, om dat citroenen erg zuur zijn en ik vermoed dat het te zuur is voor wormen. Dit lees ik ook vaak terug op internet.
Voor onze test hebben we biologische citroenen gebruikt. Dit zou belangrijk kunnen zijn ten aanzien van de eventueel aanwezige synthetische waslaag op niet biologische citroenen. Het vermoeden is dat de synthetische waslaag het moeilijker maak voor bacteriën om het beschikbaar te maken voor de wormen.
De opstelling is weer als volgt:
We beginnen met een bak met een laag kweekgrond. Hier leven de wormen graag in en geeft ze ook de mogelijkheid om weg te kruipen van de zure citroenen. Hier doen we ongeveer 150 gram wormen in en zorgen voor de juiste vochtigheidsgraad.
In deze bak doen we 5 citroenen in partjes gesneden.
Heel benieuwd of de wormen in de bak willen blijven zitten.
Na 8 dagen
Dat zelf dingen testen belangrijk is wordt al snel duidelijk, want tot mijn grote verbazing zijn de citroenen al na 8 dagen flink verteerd. Dit is boven verwachting snel. Dat de wormen er nog in zitten vond ik eigenlijk al bijzonder maar dat de citroenen ook al zo ver heen zijn had ik zeker niet verwacht. De schillen van citroenen en andere citrus vruchten worden altijd beschreven als langzaam verteerbaar, maar bij wormen is dat dus zeker niet het geval. Het kan zijn dat door de biologische waslaag het een stuk beter gaat dan citroenen met synthetische waslaag.
Na 14 dagen
Nu 2 weken verder en er is bijna niets meer over van de citroenen. De wormen vind je ook vlak onder de laatste restjes van de citroenen, met andere woorden ze vinden citroenen dus duidelijk prima om te eten.
Na 59 dagen.
Al met al was de conclusie na 14 dagen al dat de wormen prima overweg kunnen met citroenen, waardoor is mijn aandacht wat verslapt is en zijn we ineens 45 dagen verder in de test. En ja hoor ik zeg het elke keer weer... wormenmest is super kiemkachtig en de eerste cirtoenboompjes beginnen uit het zaad te groeien.
Conclusie:
Kunnen wormen overweg met citroenen?
Jazeker kunnen ze dat. Tot mijn verbazing kunnen wormen erg snel (biologische) citroenen omzetten naar wormenmest.
De wormenmest die er overblijft is mooi rul en niet te nat. Dit was ook de verwachting aangezien er relatief veel kweekgrond in de testbak zat en kweekgrond sowieso mooie wormenmest oplevert.
Opmerking:
We zijn begonnen met relatief veel kweekgrond ten aanzien van de citroenen. De citroenen die zijn toegevoegd hebben zich dus wel flink kunnen mengen met onze kweekgrond. Dit zorgt ook voor een gunstiger PH. Het is dus niet gezegd dat wormen op pure citroenen kunnen leven.
In een wormentoren met al een redelijke aanwezigheid van kweekgrond of GFT kan je dus prima citroenen toevoegen.
De test heb ik alweer een ruime tijd geleden gedaan, dus even een update van de citroenboom.